Carl Knelange

Theresia Clara Hermes

Clasina van Winsen

Bepaalde familienamen komen veel voor in Nederland. Denk bijvoorbeeld aan Jansen, de Vries of Bakker. Mijn moeder “Anne-Marie” heeft als meisjesnaam Knelange. Volgens de Nederlandse Familienamenbank kwam deze in 2007 voor bij slechts 47 mensen. Nu zijn het een stuk meer, maar je kan zeggen dat de achternaam Knelange best zeldzaam is. De oorsprong van deze familie ligt in Osterlindern, Duitsland. Uit de archieven van de Rooms-Katholieke kerk “St. Katharina von Siena” blijkt dat Gerd Heinrich Knelange de oudst traceerbare voorouder is. De naam Knelange gaat verder terug in het kerkboek van St. Katharina von Siena te Lindern, maar dit kan nog niet direct worden gelinkt aan de Nederlandse familie Knelange. Het is geloofwaardig dat het voorouders zijn, maar feit is wel dat namen foutief in het kerkboek kunnen staan, doordat een meerderheid van de bevolking niet voldoende kon lezen en schrijven om zo de ingeschreven namen te controleren. Het handschrift liet vaak ook te wensen over.

De Nederlandse tak ¹⁾ stamt af van 1 persoon, namelijk Carl Knelange 1861-1947. Zijn nationaliteit Duitser, geboren in Osterlindern en vertrok al op jonge leeftijd naar het westen om een nieuw bestaan op te bouwen. In de periode 1850-1870 verlieten veel vrijgezelle mannen de omgeving van Lindern om aan de militaire dienstplicht te ontkomen. Hier is een publicatie van, waarop zijn naam voorkomt ²⁾.

Helaas is er is weinig bekend over de eerste periode in Duitsland. Nu kerkarchieven digitaal zijn gemaakt, is er wel meer bekend over zijn directe familie. Zo blijkt hij bijvoorbeeld nog een zus te hebben en is zijn moeder voor een tweede keer is getrouwd na het overlijden van zijn vader.

Carl Knelange, zijn voorkomen indrukwekkend, statig geklede man, grote snor en pijpenkrullen zorgden ervoor dat hij als bijnaam -het spook- kreeg. Als Manufacturier of koopman verhuisde hij meerdere keren, van Assen naar Alkemade, Medemblik, Lith, Utrecht en uiteindelijk Rijnsaterwoude. Hij trouwde met zijn eerste vrouw Theresia Clara Hermes 1865-1907 en het jonge paar vestigden zich in Alkemade. Het gezin kende veel verdriet, van de 10 kinderen overleden er 6 op jonge leeftijd. Theresia Clara Hermes overleed in 1907 op slechts 41-jarige leeftijd. Carl bleef achter met jonge kinderen, maar gelukkig niet voor lang.

Toch zag het er in eerste instantie niet rooskleurig uit op een frisse donderdag in november 1908 , de dag van het huwelijk van Carl Knelange met zijn tweede vrouw, de Warmondse Clasina van Winsen 1883-1972. Bij het ophalen van zijn aanstaande vrouw van de boot brak hij zijn knie en zag geen mogelijkheid om naar het gemeentehuis te komen. Gelukkig met een verklaring van de dokter en goedkeuring van de ambtenaar van de Burgerlijke Stand is hij bij uitzondering in zijn eigen huis in Rijnsaterwoude getrouwd ³⁾. De kinderen uit zijn eerste huwelijk hebben in het begin moeten wennen aan Clasina en in het bijzonder haar jonge leeftijd. Ze was pas 25 jaar toen ze huwde met een man van 21 jaar ouder! Later sprak Zr. M. Genova 1897-1998 nog vol dankbaarheid over haar tweede moeder en de tijd die ze besteedde aan haar en haar zusje Dien, later Zr. Carolus 1901-1992.